Μπορούν να διακριθούν δύο επίπεδα κακοποίησης ζώων κι εντός αυτών ξεχωριστές κατηγορίες με ειδικότερες μορφές. Τα επίπεδα διακρίνονται σε σωματικό επίπεδο και σε συναισθηματικό επίπεδο. Για πρώτη φορά γίνεται η προσπάθεια να αναδειχθεί η συναισθηματική κακοποίηση ζώων σε θεωρητικό πλαίσιο.
Σωματικό Επίπεδο Κακοποίησης Ζώων
Η
κακοποίηση ενός ζώου μπορεί να είναι ενεργητική ή με πρόθεση, δηλαδή εδώ
υφίσταται σκοπιμότητα και αποδοχή του αποτελέσματος της
συμπεριφοράς του δράστη προς το ζώο και στόχος είναι να προκληθεί σε αυτό
κάποιας μορφής σωματική βλάβη, από ελαφρά έως βαριά, βέβαιος σωματικός και
ψυχικός πόνος ή να επέλθει θάνατος, όπως:
- το χτύπημα, η κλωτσιά, ο ξυλοδαρμός και η σύνθλιψη (από
ανθρώπινο άκρο),
- η δηλητηρίαση (η χορήγηση χημικής συνήθως ουσίας σε με
τροφή, υγρό ή ενέσιμα με σκοπό την πρόκληση βλάβης ή το θάνατο),
- ο πυροβολισμός, το μαχαίρωμα και η πρόκληση σωματικής
βλάβης με οποιοδήποτε μέσο-αντικείμενο (με πυροβόλο όπλο, καραμπίνα,
μαχαίρι, ξύλο, σπαθί, πέτρα, γυαλί, κλπ.) ,
- η κατακρήμνιση (η πτώση ή ρίψη του ζώου από μεγάλο
ύψος),
- το κάψιμο ή η έκρηξη (με φωτιά, πυροτεχνήματα ή άλλα
εύφλεκτα υλικά),
- ο απαγχονισμός (με περίσφιξη σχοινιού γύρω από το λαιμό
του και κρέμασμα από ψηλό σημείο) και ο στραγγαλισμός,
- ο πνιγμός (η απόφραξη της αναπνευστικής οδού του ζώου
και η παρατεταμένη και βίαιη εμβύθισή του εντός νερού ή άλλου υγρού),
- ο ακρωτηριασμός ή αποκεφαλισμός (η αποκοπή ενός μέλους
ή τμήματος του μέλους του σώματος από το υπόλοιπο σώμα, όπως αυτιού/ών,
ουράς, άκρων, εκτός αν πρόκειται για θεραπευτικό σκοπό, όπως η στείρωση),
- ο βασανισμός (οποιαδήποτε κακοποιητική συμπεριφορά που
θέτει το ζώο σε παρατεταμένη κατάσταση βραχύχρονου ή μακρόχρονου σωματικού
ή ψυχικού πόνου και ταλαιπωρίας) και
- η θανάτωση-κακοποίηση μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (η σκόπιμη παράσυρση διερχόμενου αδέσποτου ζώου με αυτοκίνητο, δίκυκλο ή άλλου είδους όχημα)
Επίσης, η κακοποίηση ενός ζώου μπορεί να γίνεται και με παθητικό τρόπο ακούσια ή/και εκούσια (παθητική
κακοποίηση) με τη μορφή παραμέλησης και αδιαφορίας. Μπορεί να κυμαίνεται από ήπια σε ακραία,
κάνοντας το ζώο να υποφέρει και στις ακραίες περιπτώσεις οδηγεί ακόμη και σε
θάνατο. Τεκμηριώνεται με την μη τήρηση των όρων
ευζωίας τους, όπως:
- η έλλειψη καταλύματος ή με κατάλυμα που δεν είναι
άνετο, υγιεινό και κατάλληλο, προσαρμοσμένο στο φυσικό τρόπο διαβίωσης του
ζώου, που να του επιτρέπει να βρίσκεται στη φυσική του όρθια στάση, χωρίς
να εμποδίζονται οι φυσικές του κινήσεις και η δυνατότητά του για την
πραγματοποίηση της απαραίτητης για την υγεία και την ευζωία του άσκησης,
- η μόνιμη αλυσόδεση ή διαβίωση εντός ακατάλληλων
κατασκευών (π.χ. µεταλλικών-βαρέλια, χαρτόκουτα, παλέτες, τελάρα, κλπ.) ή
μέσα σε στενά κλουβιά,
- η μόνιμη παραμονή σε μπαλκόνια, ταράτσες (σε συνδυασμό
με άλλους όρους, καθώς εξαρτάται κι από είδος της οικίας, μονοκατοικία ή
πολυκατοικία),
- η μη χορήγηση τροφής (λιμοκτονία) ή μη κατάλληλης
τροφής,
- η μη χορήγηση νερού (αφυδάτωση) ή μη καθαρού (βρώμικου)
νερού,
- χώροι μη στεγνοί και μη καθαροί,
- η μη προστασία από τις καιρικές συνθήκες, πολύ υψηλή ή
χαμηλή θερμοκρασία, βροχή, αέρα, χιόνι, χαλάζι, ήλιο,
- η έλλειψη φροντίδας για κτηνιατρική περίθαλψη, τακτικής
ή επείγουσας, όπως η ετήσια και αναγκαία κλινική εξέταση ή σε νοσηλεία και
φαρμακευτική αγωγή σε περίπτωση ασθενειών, ο μη τακτικός εμβολιασμός κι η
έλλειψη (ενδο- κι έξω-) αποπαρασίτωσης,
- η έλλειψη καθημερινής άσκησης και καθημερινού περιπάτου
και
- η έλλειψη ή μη επαρκής φροντίδα
σώματος (νυχιών, τριχώματος, αυτιών, κλπ.).
Μία ακόμη σημαντική κατηγορία κακοποίησης ζώων είναι:
- η σεξουαλική κακοποίηση ζώων
(συναντάται ως κτηνοβασία, ζωοφιλία, ζωοφιλική διαταραχή)
Ξεχωριστή κατηγορία αποτελεί και η οργανωμένη κακοποίηση ζώων, όπως:
- η παράνομη εμπορία, πώληση και εκτροφή ζώων και
- οι κυνομαχίες ή κοκορομαχίες (ζωομαχίες), σε απομακρυσμένους χώρους ή διαμορφωμένους χώρους υπό μορφή «αρένας μάχης», με σκοπό την ψυχαγωγία και την αποκόμιση οικονομικού οφέλους
Πέραν
των ανωτέρω μορφών-κατηγοριών, υφίστανται κι άλλες ειδικότερες συμπεριφορές κακοποίησης και κακομεταχείρισης ζώων, οι οποίες
λειτουργούν συνδυαστικά με τις
προηγούμενες κι έχουν σκοπό μόνο την ανθρώπινη ικανοποίηση και χρησιμοθηρία κι αυτές είναι:
- τα «βαρελόσκυλα», σκύλοι που χρησιμοποιούνται ως
«εργαλεία» και τοποθετούνται μόνιμα αλυσοδεμένοι σε βαρέλια ή ακατάλληλες
και πρόχειρες κατασκευές,
- το «παστούρωμα» (αλλιώς παστούρα/ μπαστούρωμα/
περδούκλωμα/ περδούκλι), η πρόσδεση των άκρων ενός ζώου μεταξύ τους (ειδική
μορφή σε ελληνικά νησιά, Κυκλάδες, κ.ά.),
- η παρασυσσώρευση ζώων, δηλαδή η
μεγάλου αριθμού ή άνευ ορίων συλλογή ζώων συντροφιάς
Συναισθηματικό
Επίπεδο Κακοποίησης Ζώων
Η συναισθηματική ικανότητα ενός ζώου, κυρίως των θηλαστικών, σύμφωνα με την πλειοψηφία της επιστημονικής βιβλιογραφίας, θεωρείται πλέον αποδεκτή. Αν και είναι δύσκολο να τεκμηριωθεί η συναισθηματική κακοποίηση ενός ζώου από μόνη της, μπορεί, όμως, πολύ συχνά να συνοδεύει όλες τις παραπάνω μορφές σωματικής κακοποίησης. Μπορεί να συμβαίνει είτε με ενεργητικό, είτε με παθητικό τρόπο.
- Ενεργητικά:
- Παθητικά:
