"Επίπεδα, Κατηγορίες & Μορφές Κακοποίησης Ζώων"

 

Απόσπασμα από το B΄ Μέρος της μελέτης «Η διερεύνηση της συσχέτισης ανάμεσα στην κακοποίηση/βιαιότητα ζώων και τηδιαπροσωπική βία | Προσέγγιση σκιαγράφησης του εγκληματικού-ψυχολογικού προφίλτου δράστη» 

Μπορούν να διακριθούν δύο επίπεδα κακοποίησης ζώων κι εντός αυτών ξεχωριστές κατηγορίες με ειδικότερες μορφές. Τα επίπεδα διακρίνονται σε σωματικό επίπεδο και σε συναισθηματικό επίπεδο. Για πρώτη φορά γίνεται η προσπάθεια να αναδειχθεί η συναισθηματική κακοποίηση ζώων σε θεωρητικό πλαίσιο.

Σωματικό Επίπεδο Κακοποίησης Ζώων

Η κακοποίηση ενός ζώου μπορεί να είναι ενεργητική ή με πρόθεση, δηλαδή εδώ υφίσταται σκοπιμότητα και αποδοχή του αποτελέσματος της συμπεριφοράς του δράστη προς το ζώο και στόχος είναι να προκληθεί σε αυτό κάποιας μορφής σωματική βλάβη, από ελαφρά έως βαριά, βέβαιος σωματικός και ψυχικός πόνος ή να επέλθει θάνατος, όπως:

• το χτύπημα, η κλωτσιά, ο ξυλοδαρμός και η σύνθλιψη (από ανθρώπινο άκρο),
• η δηλητηρίαση (η χορήγηση χημικής συνήθως ουσίας σε με τροφή, υγρό ή ενέσιμα με σκοπό την πρόκληση βλάβης ή το θάνατο),
• ο πυροβολισμός, το μαχαίρωμα και η πρόκληση σωματικής βλάβης με οποιοδήποτε μέσο-αντικείμενο (με πυροβόλο όπλο, καραμπίνα, μαχαίρι, ξύλο, σπαθί, πέτρα, γυαλί, κλπ.) ,
• η κατακρήμνιση (η πτώση ή ρίψη του ζώου από μεγάλο ύψος),
• το κάψιμο ή η έκρηξη (με φωτιά, πυροτεχνήματα ή άλλα εύφλεκτα υλικά),
• ο απαγχονισμός (με περίσφιξη σχοινιού γύρω από το λαιμό του και κρέμασμα από ψηλό σημείο) και ο στραγγαλισμός,
• ο πνιγμός (η απόφραξη της αναπνευστικής οδού του ζώου και η παρατεταμένη και βίαιη εμβύθισή του εντός νερού ή άλλου υγρού),
• ο ακρωτηριασμός ή αποκεφαλισμός (η αποκοπή ενός μέλους ή τμήματος του μέλους του σώματος από το υπόλοιπο σώμα, όπως αυτιού/ών, ουράς, άκρων, εκτός αν πρόκειται για θεραπευτικό σκοπό, όπως η στείρωση),
• ο βασανισμός (οποιαδήποτε κακοποιητική συμπεριφορά που θέτει το ζώο σε παρατεταμένη κατάσταση βραχύχρονου ή μακρόχρονου σωματικού ή ψυχικού πόνου και ταλαιπωρίας) και
• η θανάτωση-κακοποίηση μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (η σκόπιμη παράσυρση διερχόμενου αδέσποτου ζώου με αυτοκίνητο, δίκυκλο ή άλλου είδους όχημα)

Επίσης, η κακοποίηση ενός ζώου μπορεί να γίνεται και με παθητικό τρόπο ακούσια ή/και εκούσια (παθητική κακοποίηση) με τη μορφή παραμέλησης και αδιαφορίας. Μπορεί να κυμαίνεται από ήπια σε ακραία, κάνοντας το ζώο να υποφέρει και στις ακραίες περιπτώσεις οδηγεί ακόμη και σε θάνατο. Τεκμηριώνεται με την μη τήρηση των όρων ευζωίας τους, όπως:

• η έλλειψη καταλύματος ή με κατάλυμα που δεν είναι άνετο, υγιεινό και κατάλληλο, προσαρμοσμένο στο φυσικό τρόπο διαβίωσης του ζώου, που να του επιτρέπει να βρίσκεται στη φυσική του όρθια στάση, χωρίς να εμποδίζονται οι φυσικές του κινήσεις και η δυνατότητά του για την πραγματοποίηση της απαραίτητης για την υγεία και την ευζωία του άσκησης,
• η μόνιμη αλυσόδεση ή διαβίωση εντός ακατάλληλων κατασκευών (π.χ. µεταλλικών-βαρέλια, χαρτόκουτα, παλέτες, τελάρα, κλπ.) ή μέσα σε στενά κλουβιά,
• η μόνιμη παραμονή σε μπαλκόνια, ταράτσες (σε συνδυασμό με άλλους όρους, καθώς εξαρτάται κι από είδος της οικίας, μονοκατοικία ή πολυκατοικία),
• η μη χορήγηση τροφής (λιμοκτονία) ή μη κατάλληλης τροφής,
• η μη χορήγηση νερού (αφυδάτωση) ή μη καθαρού (βρώμικου) νερού,
• χώροι μη στεγνοί και μη καθαροί,
• η μη προστασία από τις καιρικές συνθήκες, πολύ υψηλή ή χαμηλή θερμοκρασία, βροχή, αέρα, χιόνι, χαλάζι, ήλιο,
• η έλλειψη φροντίδας για κτηνιατρική περίθαλψη, τακτικής ή επείγουσας, όπως η ετήσια και αναγκαία κλινική εξέταση ή σε νοσηλεία και φαρμακευτική αγωγή σε περίπτωση ασθενειών, ο μη τακτικός εμβολιασμός κι η έλλειψη (ενδο- κι έξω-) αποπαρασίτωσης,
• η έλλειψη καθημερινής άσκησης και καθημερινού περιπάτου και
• η έλλειψη ή μη επαρκής φροντίδα σώματος (νυχιών, τριχώματος, αυτιών, κλπ.). 

Μία ακόμη σημαντική κατηγορία κακοποίησης ζώων είναι:

• η σεξουαλική κακοποίηση ζώων (συναντάται ως κτηνοβασία, ζωοφιλία, ζωοφιλική διαταραχή)

Ξεχωριστή κατηγορία αποτελεί και η οργανωμένη κακοποίηση ζώων, όπως:

• η παράνομη εμπορία, πώληση και εκτροφή ζώων και
• οι κυνομαχίες ή κοκορομαχίες (ζωομαχίες), σε απομακρυσμένους χώρους ή διαμορφωμένους χώρους υπό μορφή «αρένας μάχης», με σκοπό την ψυχαγωγία και την αποκόμιση οικονομικού οφέλους

Πέραν των ανωτέρω μορφών-κατηγοριών, υφίστανται κι άλλες ειδικότερες συμπεριφορές κακοποίησης και κακομεταχείρισης ζώων, οι οποίες λειτουργούν συνδυαστικά με τις προηγούμενες κι έχουν σκοπό μόνο την ανθρώπινη ικανοποίηση και χρησιμοθηρία κι αυτές είναι:

• τα «βαρελόσκυλα», σκύλοι που χρησιμοποιούνται ως «εργαλεία» και τοποθετούνται μόνιμα αλυσοδεμένοι σε βαρέλια ή ακατάλληλες και πρόχειρες κατασκευές,
• το «παστούρωμα» (αλλιώς παστούρα/ μπαστούρωμα/ περδούκλωμα/ περδούκλι), η πρόσδεση των άκρων ενός ζώου μεταξύ τους (ειδική μορφή σε ελληνικά νησιά, Κυκλάδες, κ.ά.),
• η παρασυσσώρευση ζώων, δηλαδή η μεγάλου αριθμού ή άνευ ορίων συλλογή ζώων συντροφιάς

 

Συναισθηματικό Επίπεδο Κακοποίησης Ζώων

Η συναισθηματική ικανότητα ενός ζώου, κυρίως των θηλαστικών, σύμφωνα με την πλειοψηφία της επιστημονικής βιβλιογραφίας, θεωρείται πλέον αποδεκτή. Αν και είναι δύσκολο να τεκμηριωθεί η συναισθηματική κακοποίηση ενός ζώου από μόνη της, μπορεί, όμως, πολύ συχνά να συνοδεύει όλες τις παραπάνω μορφές σωματικής κακοποίησης. Μπορεί να συμβαίνει είτε με ενεργητικό, είτε με παθητικό τρόπο.

• Ενεργητικά:

    Η εκούσια, συστηματική και απρόσφορη για το ζώο πρόκληση/ενστάλλαξη φόβου, τρόμου, αγωνίας, άγχους, θυμού μέσω συμπεριφορών που δεν έχουν απαραίτητα σωματική επαφή μεταξύ ανθρώπου-ζώου (με φωνές, κραυγές, πρόκληση κρότων σε αντικείμενα προκειμένου να προκαλέσουν τον φόβο, την προσοχή των ζώων, κλπ)

• Παθητικά:

    Η συστηματική αδιαφορία για τις συναισθηματικές ανάγκες ενός ζώου, εκφραζόμενη με στέρηση αγάπης, στοργής, ζεστασιάς από το άτομο που το φροντίζει. Η απλή κατοχή και θεώρηση του ζώου ως πράγμα χωρίς επίδειξη συναισθημάτων παντός τύπου προς αυτό.

     Στη διεθνή βιβλιογραφία, υπάρχουν αρκετές έρευνες που έχουν μελετήσει τις πιο πάνω μορφές κακοποίησης ζώων (Felthous, 1980a· Kellert & Felthous, 1985· Miller & Knutson, 1997· Tallichet κ.ά., 2005· Hensley & Tallichet, 2009· Hensley, Tallichet & Dutkiewicz, 2012). Σχεδόν όλες οι μορφές ενεργητικής κακοποίησης αναφέρονται σε όλες τις έρευνες. Οι πιο κοινά χρησιμοποιούμενες μέθοδοι κακοποίησης αναδεικνύουν ένα συνεχές συναισθηματικής εμπλοκής σε διάφορους βαθμούς επιθετικότητας κατά των ζώων (Chan & Wong, 2019).

     Η χρήση των μεθόδων δια χειρός, όπως το χτύπημα, η κλωτσιά και ο ξυλοδαρμός, προτιμώνται συχνά από όσους κακοποιούν ζώα. Έρευνα βρήκε ότι ο πνιγμός και ο πυροβολισμός συσχετίστηκαν με επαναλαμβανόμενη κακοποίηση ζώων, δηλαδή όσοι επέλεγαν αυτές τις μορφές, δεν το έκαναν μόνο μία φορά, αλλά εκείνοι που είχαν ξεκινήσει την κακοποίηση σε μικρή ηλικία ήταν πιο πιθανό να επιλέγουν τον πνιγμό (Hensley & Tallichet, 2009). Παρόλα αυτά, η χρήση πυροβόλου όπλου δεν είναι σπάνια ως μέθοδος κακοποίησης. Ο πυροβολισμός ενός ζώου επιτρέπει την σωματική και συναισθηματική αποστασιοποίηση και αδιαφορία του ατόμου, κάνοντάς πιο πιθανή τη συνέχεια της βίαιης δράσης του κατά ζώων χωρίς μεγάλο συναισθηματικό φορτίο (Merz-Perez & Heide, 2004).

     Παρόμοια και με άλλες βίαιες συμπεριφορές, όπως στη ζωοκτονία και τη σεξουαλική επίθεση, αυτές οι μέθοδοι, που απαιτούν εγγύτητα με το θύμα, επιτρέπουν στους δράστες να απολαύσουν την επίπονη διαδικασία που δημιούργησαν, ώστε να επιτύχουν την αποκλίνουσα ψυχολογική ευχαρίστησή τους, μέσα από την έκφραση δύναμης, θυμού ή τον συνδυασμό των δύο απέναντι στα θύματά τους (Chan, 2015, 2019· Chan, Heide & Beauregard, 2019).

     Ευρήματα ερευνών έδειξαν ότι η σεξουαλική κακοποίηση ζώων από παιδιά κι εφήβους (Hensley κ.ά., 2012), η κακοποίηση σε πρώιμη ηλικία (Henderson κ.ά., 2011) και ο πνιγμός (Hensley & Tallichet, 2009) ήταν σημαντικοί προγνωστικοί παράγοντες μετέπειτα ενήλικης βίας προς ανθρώπους και ότι οι δράστες σεξουαλικής κακοποίησης είχαν υψηλότερη τάση να δρουν μόνοι τους (Hensley & Tallichet, 2009) ή να καλύπτουν τις πράξεις τους (Hensley & Tallichet, 2009· Hensley κ.ά., 2012).

     Η κλωτσιά, το χτύπημα ή o πυροβολισμός ζώων αναφέρθηκαν συχνότερα σε κακοποίηση κατοικίδιων ή αδέσποτων ζώων από τον πνιγμό, τον στραγγαλισμό, το κάψιμο ή την κτηνοβασία.

Ο Διαχειριστής

Δρίβας Ευάγγελος

Κλινικός Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπευτής

Αστυνομικός

Για οποιαδήποτε άλλη απορία απευθυνθείτε στη σελίδα & blog Report Animal Abuse Greece

PAGE: https://www.facebook.com/reportanimalabusegreece/

BLOG: http://reportanimalabusegreece.blogspot.gr/